Migren, çoğu kişinin düşündüğünden çok daha karmaşık bir durumdur. Şiddetli baş ağrılarının yanında kaygı, stres, duygusal zorlanmalar ve hatta bazı fiziksel belirtiler migreni daha da ağırlaştırabilir. Günlük yaşamı etkileyen bu baş ağrıları, kişinin ruh hâli ve psikolojik yükleriyle güçlü bir ilişki içindedir. Araştırmalar, migreni olan birçok kişide kaygı bozukluğu, depresif belirtiler, bedensel duyumları abartma eğilimi ve duyguları ifade etme güçlüğü gibi psikolojik durumların daha yaygın olduğunu göstermektedir.

Kaygı ve stres, migren ataklarını tetikleyebilir. Ataklar sıklaştığında kaygı daha da artar ve kişi bir kısır döngü içinde kendini daha savunmasız hisseder. Özellikle bedensel duyumları tehdit olarak algılayan bireylerde ağrının şiddeti artabilir. Baş ağrısı sadece fiziksel bir sorun gibi görünse de, kişinin zihinsel yükü bu ağrıyı büyütebilir veya daha dayanılmaz hâle getirebilir.

Bu süreçte bağlanma stilleri de önemli bir yer tutar. Çocukluk döneminde bakım verenlerle kurulan ilişkiler, yetişkinlikte stresle nasıl baş ettiğimizi belirler. Güvensiz bağlanma stiline sahip kişiler, yoğun duyguları anlamakta ve ifade etmekte daha fazla zorlanabilir. Duygularını sözle ifade edemeyen bireyler, zaman zaman stresin etkilerini bedenleri üzerinden yaşamaya başlar. Migren hastalarında sık görülen “aleksitimi” yani duyguları tanımakta güçlük çekme durumu, bu bağlantıyı daha da güçlü hale getirir.

Bazı kişilerde, yoğun stres dönemlerinde fonksiyonel nörolojik belirtiler adı verilen bayılma, nöbet benzeri hareketler veya geçici duyu-motor kayıplar görülebilir. Bu belirtiler, tıbbi bir bozukluğa bağlı değildir, ancak kişinin başa çıkamadığı duygusal yükün fiziki bir dışavurumudur. Migren, kaygı, duygusal düzenleme zorlukları ve somatizasyon eğilimi bir araya geldiğinde, bu tür fonksiyonel belirtilerin görülme olasılığı artabilir.

Bu nedenle migren tedavisi sadece ilaç kullanmakla sınırlı olmamalıdır. Psikolojik destek almak, stres yönetimi becerilerini geliştirmek, günlük yaşam düzenini iyileştirmek ve duygusal farkındalığı artırmak migrenle baş etmeyi kolaylaştırabilir. Kaygı bozukluklarının erken fark edilmesi ve uygun şekilde ele alınması atakların sıklığını ve şiddetini azaltabilir. Aynı zamanda bağlanma temelli terapi ve duygusal düzenlemeye yönelik çalışmalar da kişinin genel yaşam kalitesini belirgin şekilde yükseltebilir.

Sonuç olarak migren; stres, bağlanma örüntüleri ve duygusal yüklerle bağlantılı karmaşık bir süreçtir. Bedenin verdiği tepkileri anlamak, duygusal ihtiyaçlara kulak vermek ve psikolojik destek almak migren yaşayan kişiler için önemli bir adımdır. Migreni sadece baş ağrısı olarak görmek yerine, ruhsal ve bedensel etkenlerin bir araya geldiği bir durum olarak ele almak hem hastalar hem de uzmanlar için daha etkili bir yol sunar.

Uzman Psikolog

Burçin Demirkan

Kaynaklar
1. Migren Tipi Baş Ağrısı Olan Çocuklarda Anksiyete Düzeyi Artmakta mıdır?

    ◦ Yazarlar: Elif Yüksel Karatoprak, Selin Yıldız

    ◦ DOI: 10.21673/anadoluklin.613608

    ◦ (Kaynak 1'den 16'ya kadar olan alıntılar bu çalışmaya aittir.)

2. Migren Hastalarında Anksiyete, Depresyon ve Obsesif-Kompulsif Belirti Düzeyleri

    ◦ Yazarlar: Halit Yaşar, Hakan Balıbey, Semih Alay, Hakan Tekeli, Türker Türker, Nalan Bayar

    ◦ DOI: 10.5455/jmood.20130901115300

    ◦ Yayın: Duygudurum Bozuklukları Dergisi 2013;3(4):156-61

    ◦ (Kaynak 24'ten 68'e kadar olan alıntılar bu çalışmaya aittir.)

3. Migren İlişkili Baş Dönmesi Şikâyeti İle Acil Servise Gelen Migren Hastalarının Değerlendirilmesi

    ◦ Yazarlar: Orhan DELİCE, Mustafa CEYLAN

    ◦ Yayın: DÜZCE TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ DÜZCE MEDİKAL DERGİSİ 2015

    ◦ (Kaynak 69'dan 85'e kadar olan alıntılar bu çalışmaya aittir.)

4. Migren Tanısı Alan Çocuklarda Depresyon Düzeyi

    ◦ Yazarlar: Deniz YILMAZ, Oya BALCI SEZER, Didem GÖKKURT, Esra TİFTİK

    ◦ Yayın: AATD, 2016; 1(2): 61-64

    ◦ (Kaynak 86'dan 104'e kadar olan alıntılar bu çalışmaya aittir.)

5. Migren Tipi Baş Ağrısının Psikiyatrik Yönü

    ◦ Yazarlar: Uzm. Dr. Selim POLAT, Prof. Dr. Çiçek HOCAOĞLU

    ◦ Yayın: Klinik Tıp Bilimleri Dergisi Cilt: 6 Sayı: 1 Ocak 2018

    ◦ (Kaynak 105'ten 138'e kadar olan alıntılar bu derleme makalesine aittir.)

6. Pediatrik Migren Hastalarında Anksiyete Duyarlılığının Değerlendirilmesi

    ◦ Yazarlar: İsmail Solmaz, Ergin Atasoy

    ◦ Yayın: Mersin Üniv Sağlık Bilim Derg 2022;15(Özel Sayı-1, 21. Mersin Pediatri Günleri): 195-201

    ◦ (Kaynak 139'dan 164'e kadar olan alıntılar bu çalışmaya aittir.)

7. Çocukluk Çağı Baş Ağrılarının Psikososyal Yardımından Değerlendirilmesi

    ◦ Yazarlar: Serpil EREMİŞ, Nagehan BÜKÜSOĞLU, Sarenur TÜTÜNCÜOĞLU, Figen ÖKSEL

    ◦ Yayın: Ege Tıp Dergisi 2001; 40(1): 23-26

8. Yazının hazırlanmasında yapay zekadan faydalanılmıştır.