Disleksi, zekâ geriliğiyle hiçbir ilgisi olmayan, okuma ve yazma becerilerini etkileyen bir öğrenme farklılığıdır. Bu durum, bireyin harfleri, sesleri ve kelimeleri algılama veya birleştirme sürecinde zorlanmasına neden olabilir.
Ancak bu, bireyin yeterince zeki olmadığı anlamına gelmez. Aksine, disleksili bireyler çoğu zaman yaratıcı, analitik düşünebilen ve güçlü sezgilere sahip kişilerdir.

Disleksi Bir Hastalık Değildir

Disleksi, tedavi edilmesi gereken bir hastalık değil, beynin öğrenme biçimindeki bir farklılıktır. Bu farklılık, beynin dili işlerken kullandığı yolların farklı olmasından kaynaklanır.
Yani disleksili bireyler öğrenemez değildir — sadece farklı bir öğrenme yoluna sahiptirler. Doğru yöntemler ve uygun eğitim desteğiyle disleksili çocuklar da akranlarıyla aynı akademik başarıyı gösterebilir.

Disleksinin Belirtileri Nelerdir?

Disleksi genellikle ilkokul döneminde, çocuk okuma ve yazmayı öğrenmeye başladığında fark edilir. Ancak bazı belirtiler daha erken yaşlarda da gözlemlenebilir.
Disleksi belirtileri genel olarak şu alanlarda görülür:
• Okuma: Harfleri karıştırma (örneğin b–d, p–q), yavaş okuma, atlayarak ya da heceleyerek okuma
• Yazma: Harf veya kelime sırasını karıştırma, sık yazım hataları yapma
• Dil Kullanımı: Kelime bulmada zorluk, cümle kurarken karışıklık yaşama
• Bellek ve Dikkat: Sözel yönergeleri hatırlamada, sırayla işlem yapmada zorlanma
• Organizasyon: Eşyaları sık unutma, planlı hareket etmede güçlük yaşama
Disleksi genellikle dikkat dağınıklığı, öğrenme güçlüğü veya hiperaktivite gibi durumlarla birlikte görülebilir.

Disleksiye Nasıl Müdahale Edilir?

Disleksiyle baş etmede en önemli adım, doğru müdahale planını oluşturabilmektir. Bu süreçte çocuğun ihtiyaçlarına göre farklı uzmanlıklardan destek alınabilir:
• Psikolojik destek ve aile danışmanlığı
• Özel eğitim ve bireysel öğrenme programları
• Dil terapisi (konuşma ve dil becerilerini destekleyici)
• Duyu bütünleme terapisi (algısal farkındalığı artırıcı yaklaşımlar)
Dislekside önemli olan, bütüncül bir müdahale planı oluşturabilen ve farklı alanlarda yetkin uzmanlarla iş birliği yapabilen bir ekiple çalışmaktır.

Sonuç

Disleksi, bireyin potansiyelini sınırlayan bir engel değil, sadece öğrenme biçimindeki farklı bir yolculuktur. Erken fark edilmesi, doğru yönlendirme ve sabırlı bir eğitim yaklaşımıyla disleksili bireyler akademik, sosyal ve duygusal alanlarda başarılı olabilirler.

Uzman Psikolog Burçin Demirkan